بررسی مکانی و زمانی نفوذ شوری در رودخانۀ جزر و مدی با استفاده از مدل coherens: مورد مطالعاتی رودخانۀ بهمنشیر

بررسی تغییرات  زمانی و مکانی شوری رودخانه های جزرومدی در شرایطی که سد کنترل کننده در انتهای رودخانه نباشد، به منظور تأمین آب موردنیاز کشاورزی حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر از مدل coherens به عنوان ابزاری برای بررسی وضعیت هیدرولیکی جریان و نحوۀ انتشار و انتقال شوری در رودخانۀ بهمنشیر استفاده شد. coherens نوعی مدل عددی سه بعدی چندمنظوره است. در این نرم افزار، مدل هیدرودینامیکی با مدل های بیولوژیکی، تعلیق مجدد و آلاینده ترکیب شده است. واسنجی و صحت سنجی مدل عددی با مشاهدات تراز سطح  آب در دو دورۀ کم آبی و پر آبی در سال های 1381 و 1382 و اندازه گیرهای شوری در یک جزرومد بلند (spring) در سال 1382 انجام گرفت. سه سناریو در شرایط مختلف جریان رودخانه و باد برای مدل تنظیم شد. نتایج مدل افزایش نفوذ شوری به بالادست رودخانه در سناریو دبی کم و وزش باد در خلاف جهت مسیر رودخانه را نشان داد. از طرفی، نتایج طبقه بندی شوری در شرایط مختلف نیروهای محیطی تقریباً در نقاط مختلف رودخانه یکسان بود و در همۀ موارد، اختلاط کامل شوری وجود داشت. در ادامه با استفاده از سری زمانی جا به جایی جبهه های شوری، الگوی مکانی و زمانی نفوذ شوری بررسی شده و بهترین محدوده های مکانی و زمانی برای برداشت آب از رودخانه ارزیابی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اعمال شرایط بهینۀ مرکب از دبی آب شیرین رودخانه و برداشت متناوب آب، راه حلی مناسب برای دریافت آب باکیفیت برای کشاورزی خواهد بود.